Yoga is een proces van praktische psychologie.
We gaan ons langzaamaan realiseren hoe we worden meegesleurd door een veelheid aan verlangens of hoe we leven van de ene gedachte naar de andere gedachte.
We lijken er niets aan te kunnen doen, het gebeurt gewoon.
Maar is dat zo?

In de oude yoga werd dit vergeleken met het mennen van een paardenkar.
De paarden zijn onze naturen: ons lichaam, onze verlangens en onze gedachten.
En de yogi zit op de bok en ment de paarden. Als hij een goede wagenmenner wordt, luisteren de paarden naar zijn aanwijzingen.

Hoe doet hij dit?
Wat is zijn instrument om dit te bewerkstelligen?
Aandacht.

Energie volgt aandacht.
Bewustzijn is besloten in aandacht.
Uit aandacht ontstaat vermogen.
Aandacht is het enige gereedschap wat we tot onze beschikking hebben.
Het trainen van aandacht wordt in alle stromingen gedaan, ook bij ons.
Dit begint vaak met een concentratieoefening.
Maar er is ook een andere manier, de ogenschijnlijk zo eenvoudige oefening: het waarnemen van de ademhaling zonder in te grijpen.
Het lijkt een makkelijk iets. Je zit of  ligt rustig en ontspannen op je yogamat, al dan niet met de handen op je buik en je voelt hoe je lichaam ademt. Je neemt de ademhaling waar.
Dan wordt er gezegd: grijp niet in, probeer niet naar je  buik te ademen, je adem dieper
of langzamer te maken, laat de adem gewoon maar komen en gaan, komen en gaan…..

In het begin, en dat kan best een heel lang begin zijn, is het lastig om met de aandacht bij de adem te blijven. Nog lastiger is het om niets te doen, het te laten gebeuren.
Je bent niet nodig om je lichaam te laten ademen, het ademt uit zichzelf.
Maar we zijn in het leven zo gewend om overal op in te gaan, iets te veranderen, naar ons inzicht beter te maken, we kunnen helemaal niet zomaar iets laten gebeuren.
En dat is interessant.

Als je met volledige aandacht je adem waarneemt zonder in te grijpen, dan ervaar je je neiging om voortdurend in te grijpen.
In de lessen leren we alleen maar waar te nemen, als een waarnemer naar onze gedachten of ademhaling te kijken, als een toeschouwer.
Zo komen we veel te weten over onszelf.

Toch lukt het veel mensen na wat oefening om met de aandacht bij de adem te blijven.
Wanneer je niet ingrijpt ga je helderder waarnemen. Je merkt bijvoorbeeld dat je afgeleid wordt door gedachten  of gevoelens, geluiden of sensaties, je wordt je er meer van bewust wat er in je gebeurt.
Je leert niet te gaan praten in jezelf, geen antwoord te geven, er niet over na te denken.
Je ziet hoe je overal op reageert, steeds beoordeelt of veroordeelt.
In het zuivere waarnemen stopt dat.

Wanneer je niet ingrijpt bemerk je misschien hoeveel spanning er in je lichaam voelbaar is.
En ontdek je langzamerhand dat niet ingrijpen de spanning uiteindelijk oplost.
Het terugkeren naar een natuurlijke ademhaling is vaak een proces van toestaan en loslaten. Met de aandacht voortdurend bij de adem en het bekken ontstaat er ruimte in het bekken, een weg voor de energie om doorheen te stromen. Deze stroom voert langs allerlei spanningen,  blokkades, pijntjes die beetje bij beetje “doorstroomd” worden, zoals een stromende rivier brokstukken met zich meevoert en afvoert richting de zee.
De natuurlijke ademhaling opent ook onze afvoerkanalen, die door de armen en de benen voeren, waardoor we afvalstoffen afvoeren naar de aarde. We vervuilen de aarde niet, want de aarde zet deze afvalstoffen om in voedingsstoffen. Afvalstoffen worden natuurlijk ook afgevoerd door transpiratie, naar de wc gaan, tranen e.d. Ook deze afvalverwijdering kan in beweging worden gezet door het terugkeren naar de natuurlijke ademhaling.

Naarmate je volhoudt wordt je aandacht roerloos. Er is alleen gewaarzijn.
Als je met volledige aandacht waarneemt is er geen plaats voor overwegingen, gedachten of gevoelens. In oplettendheid is geen plek voor dagdromen, ergernissen of gekwetstheden.
Het zuivere waarnemen brengt je in de stilte. Het is geen stilte waarin alleen maar geen gedachten zijn, het is iets anders. Het is een ruimte, een horizon, waarin dingen gezien worden, waarin dingen zich openbaren. Er ontstaat ruimte voor het onbeschrijflijke.

Deze oefening van het waarnemen van de adem kunnen we in het dagelijks drukke leven uitbreiden op een eenvoudige manier.
Ons denkvermogen is vaak te vol en daardoor te onrustig. Het is alsmaar bezig aan het volgende dat al staat te dringen en daardoor kan het wat er nu is, niet opmerken.
Wanneer je zoveel belangstelling hebt voor de werking van je bewustzijn dat je daar aandacht aan geeft, blijft slechts over waar je op dat moment mee bezig bent.
Zo kun je proberen om datgene wat je doet met volledige aandacht te doen zodat er niets anders is dan die handeling.  Het klinkt vreemd, maar met volle  aandacht je boterhammen smeren, je afwas doen of stofzuigen…..
Mensen halen hun neus ervoor op, maar probeer het maar eens. Er  sneuvelt geen servies meer, het brood smaakt veel lekkerder, het huis is in kortere tijd schoon.

Het voortdurend opmerken van wat je aan het doen bent maakt dat je vanzelf aandachtiger gaat waarnemen. Hierdoor gaat er zonder enige verandering aan de buitenkant een nieuwe wonderlijke wereld voor je open.
Je neemt rustig de tijd voor de dingen die je doet, je gaat ongehaast van het één naar het ander, steeds met aandacht voor wat je doet. Je gaat op in dat wat je doet en je ervaart hoe het uitwerkt.
In het oplettend doen van eenvoudige dingen die je iedere dag herhaalt is een grote vervulling verborgen. Je wordt veel meer bewust van allerlei processen in jezelf.
Zodra je bij jezelf bent hou je op ergens naar toe te gaan. Alleen het hoogst nodige telt.
Er ontstaat ruimte. Ruimte om waar te nemen, te ontspannen, los te laten en te begrijpen.
Er ontstaat stilte in jezelf.
In die stilte ziet het bewustzijn.

Lopamudra

Meer lezen over onze nieuwe opleiding ‘adem en ontspanning’ klik hier.

We interviewen Zahra, een creatieve duizendpoot die het liefst heel veel nieuwe dingen tegelijk doet. Zo begon ze een jaar geleden ook aan de docentenopleiding bij ons, toen nog niet wetende dat ze daar erachter zou komen dat yoga haar leven een stuk rustiger zou maken.

Waarom heb je gekozen voor een yoga docentenopleiding bij Integrale Yoga?
Nou, dat is misschien een beetje een stom antwoord, maar omdat het heel dichtbij was😉
Vanuit een bepaalde subsidie van de gemeente mocht ik iets gaan doen en ik dacht “oh, ik kies voor yoga om me te verdiepen” en toen heb ik echt gekeken wat het meest dichtbij was voor mij. Maar kennelijk was dat toch de goeie roeping, want het paste heel erg bij mij.

Ik had natuurlijk wel eerst gebeld met Lopamudra en zij vroeg me toen ook waarom ik deze opleiding had gekozen. En toen ik zei “omdat het heel dichtbij is” vroeg ze “maar weet je wel dat dit ook een geestelijke opleiding is?” Dat wist ik eigenlijk niet, maar daar had ik wel heel erg veel zin in. Want ik was al best een tijd bezig met intellectueel spiritueel zijn.

Hoe heb je de lessen ervaren?
De eerste keer dat ik binnenkwam in de hatha yogales was het eerste wat ik dacht “waar is de spiegel?” ha ha
Ik vond het allemaal veel te traag gaan. We moesten na iedere oefening navoelen en dat vond ik echt helemaal niet chill, heel erg saai en zo, maar gaandeweg besefte ik dat het daar juist om gaat, dat het navoelen mega waardevol is. Als ik nu in de sportschool een yogalesje volg, dan vind ik het allemaal echt veel te snel gaan. Maar ik moest daar echt even in groeien.
Doordat ik meer ging voelen, begon ik ook te merken dat ik mijn lichaam alsmaar aan het overbelasten was met andere vormen van yoga en sporten. Ik had heel vaak pijn, maar ik dacht dat dat normaal was. De lessen hier hebben me geleerd dat je lichaam grenzen heeft en dat je daar ook vóór kunt blijven. Ik dacht dat ik heel veel lichaamsbewustzijn had, en dat heb ik ook, maar dat stukje van je grenzen voelen en daarnaar leren luisteren, dat heb ik hier echt in de eerste maanden geleerd.

De filosofielessen vond ik heel interessant. Ik was al wel langer bezig met dit soort teksten te lezen, dus de vorm, ingewikkelde zinnen, dat ligt mij sowieso. Maar ik vond het vooral fijn om er nu samen over te filosoferen, erover te praten en dan je eigen ervaringen daarin te verwerken, dan gaat het meer leven.
Het was leuk om kennis te maken met Sri Aurobindo. Ik was zelf helemaal fan van Krishnamurti en hier kwam alles samen.

Mediteren deed ik ook al, maar door erover te praten in deze lessen kwam ik erachter dat ik meer uiterlijk mediteerde, dan dat ik echt naar de stilte en de ervaring ging. Dus de hele begeleiding die we kregen in de meditatieles was heel fijn. Ik vond het ook wel moeilijk en wist niet dat er zoveel manieren van mediteren waren.

De ademlessen vind ik nog steeds heel lastig. Daar voel ik nog wel een beetje weerstand merk ik.

Wat ik heel fijn vond was dat het wat betreft het lesgeven niet vaststaat hoe je iets moet doen, dat het vooral gaat om leren wat jij́ voelt en dat je dat goed kan overbrengen. Het was niet zozeer van je moet zo en zo lesgeven. Dat had ik eigenlijk verwacht, dat we meer didactiek zouden krijgen. Maar ik heb echt geleerd dat lesgeven werkt vanuit je eigen rust. En als je het vanuit jezelf doet, vanuit wat jij voelt en je dat vertelt, op die manier guide, dat dat genoeg is. Dat dat heel waardevol is. En dat het er niet om gaat hoe het eruit ziet of dat je het precies volgens regels doet.

Op wat voor manier geef jij de yoga weer door?
Het was niet mijn insteek om zelf yogadocent te worden en toen we in het begin oefeningen moesten voordoen om te oefenen met lesgeven, dacht ik ook van: nee, dat is niet echt iets voor mij.
Maar toen ik het vaker ging doen en mijn rust kon vinden vond ik het toch wel leuk. In deel 2 moet je natuurlijk ook hele lessen gaan geven en toen merkte ik dat het me eigenlijk wel ligt. Ik ging ook lesgeven aan een aantal vriendinnen en dat werd heel goed ontvangen.
Op dit moment zie ik mezelf geen yoga geven op een yogaschool of zo. Maar ik pas het geleerde wel heel erg toe in mijn thuissituatie met mijn zoon. Hoe kalmer ik ben hoe kalmer hij is.