Diverse wetenschappelijke onderzoeken, wereldwijd, wijzen uit dat beoefening van yoga een positieve invloed heeft bij herstel van stress en burn-out.
Ook binnen de diverse yogacentra merken wij dat mensen steeds vaker met stress-gerelateerde klachten bij ons aankloppen. Integrale Yoga, zoals wij die beoefenen, is een uitstekende methode om het lichaam te ontspannen en het denken tot rust te brengen. Zowel bij Integrale Yoga Rotterdam als bij Mica Yoga in Nootdorp is er een speciaal herstelprogramma voor mensen die door stress niet meer goed kunnen functioneren.
Ook bij de andere centra kun je terecht om te leren ontspannen en aan je energie te werken.
Onderzoek heeft onlangs uitgewezen dat vier op de tien werknemers ervaart dat ze heel veel en heel snel moeten werken, één op de zeven werknemers kampt met burn-out klachten. Er wordt tegenwoordig zelfs gesproken van een burn-outepidemie.
Op Hogescholen en universiteiten is stress de grootste oorzaak van uitval en ook onder mensen die niet in loondienst zijn, maar wiens levens door financiële en/of gezinsomstandigheden ernstig onder druk komen te staan hebben te maken met dit fenomeen.
Juni 2012, op zaterdag kwam ik terug van een relaxte vakantie, zondagnacht kreeg ik bij de gedachte weer te moeten gaan werken een paniekaanval, maandagochtend zat ik bij de huisarts….”burn-out”. Bij mij ging letterlijk het licht uit, ik kon ook echt helemaal niks meer! Heb een paar dagen in een donkere slaapkamer gelegen, kon geen licht en geluiden meer verdragen. Kon niet praten, alleen maar huilen.
In het geval van een burn-out is de energie volledig opgebrand. Je bent uitgeput, niet meer tot iets toe in staat. Je zou het kunnen vergelijken met schulden hebben bij een bank. Je hebt meer geld uitgegeven dan je had en dus sta je in de min, hoe meer en langer je rood staat hoe nijpender de situatie wordt. Bij een burn-out heb je meer energie verbruikt dan je tot je beschikking had en dus staat je energieniveau in de min.
Je kunt je afvragen, hoe kan een lichaam nu meer energie verbruiken dan het tot zijn of haar beschikking heeft?
Het stresshormoon Cortisol
Als je je gedurende langere tijd in een stressvolle situatie bevindt, wordt in het lichaam het hormoon cortisol aangemaakt om deze periode te overleven. Het maakt het mogelijk om een langere tijd alert te blijven, om een langere periode het hoofd te bieden aan de bedreigende situatie die het lichaam ervaart. Als de stressvolle periode achter de rug is neemt de hoeveelheid van dit stresshormoon weer af.
Een stressvolle situatie hoeft helemaal geen levensbedreigende situatie te zijn, het kan een deadline op je werk of voor je studie zijn, veel overwerk waardoor andere verplichtingen niet nagekomen kunnen worden, twijfel over het voortbestaan van je functie bij een reorganisatie of overname, spanningen in je relatie, een ziek kind, financiële problemen waardoor je ervaart dat er voortdurend een tekort is en noem maar op.
Wanneer een mens gedurende langere tijd onder te veel stress leeft blijven de waarden van cortisol hoog. Het evenwicht tussen spanning en ontspanning is grotendeels weg, waardoor het lichaam in een constante actieve modus staat. Hierdoor kunnen allerlei symptomen ontstaan zoals: verhoogde spierspanning, snellere hartslag, snellere ademhaling en rusteloosheid die wanneer deze situatie te lang aanhoudt kunnen leiden tot een burn-out.
Om een lichaam te laten herstellen van te veel stress of een burn-out is het dus enerzijds belangrijk dat het stresshormoon cortisol afneemt, anderzijds dat de balans tussen spanning en ontspanning wordt hersteld. Wanneer het lichaam eenmaal herstellende is, is het zeker ook van belang de oorzaak van te achterhalen en hieraan te werken.
Het piekeren hield maar niet op, dus ik ging sporten…..mijn lichaam dacht daar heel anders over, het ging gewoon niet!
Bij bewegen wordt het hormoon endorfine aangemaakt. Endorfine zorgt ervoor dat het seintje in je hersenen om cortisol (stresshormoon) aan te maken, gedempt wordt. Bewegen zorgt dus voor minder stress. Wanneer je naar je huisarts gaat met stress-gerelateerde klachten zal deze je o.a. aanraden te gaan bewegen. Maar wanneer je eenmaal in een burn-out beland bent, kan beweging zoals sport of een lange wandeling te zwaar zijn voor het lichaam. Je komt in een soort vicieuze cirkel: om stress te verminderen moet je bewegen, maar voor bewegen heb je energie nodig en die heb je dus niet.
Dus dacht ik, laat ik yoga proberen, dat is veel minder inspannend. De oefeningen waren wel oké en tijdens de meditatie lag ik heerlijk te slapen.
Het effect van Hatha Yoga
Bij stress spannen de spieren zich aan, de houding wordt krampachtig. In de yoga bij stress en burn-out zijn de fysieke houdingen gericht op ontspanning van de spieren.
Gaandeweg leer je ook te luisteren naar de signalen die het lichaam geeft. Dankzij de houdingen ga je het lichaam bewuster voelen, waardoor er meer lichaamsbewustzijn ontstaat. Zo kun je leren ook in het dagelijks leven je fysieke grenzen aan te voelen. Bovendien geven de houdingen het lichaam nieuwe energie, vitaliteit en kracht. Al tijdens de verschillende houdingen merk je dat het lichaam spanningen gaat loslaten, de zenuwen tot rust komen en er een verstilling in het hoofd optreedt.
Werken aan de ademhaling
Veel mensen hebben niet in de gaten dat hun ademhaling verstoord is. Bijvoorbeeld, de ademhaling is te snel of te oppervlakkig. Stress is hier vaak de oorzaak van.
Tijdens yogalessen wordt gewerkt aan een rustige ademhaling. De adem en het denken zijn met elkaar verbonden en reageren op elkaar en ook zijn alle lichaamsfuncties van de ademhaling afhankelijk. De adem is de bron van het leven. Als je de adem rustiger maakt, reageert het hele lichaam daarop. Wanneer het denken op hol slaat met piekergedachten die niet meer te stoppen zijn, dan is de ademhaling een belangrijke sleutel om dat te doorbreken. Want als je langzamer ademt, wordt het denken langzamer, komt de adem tot rust dan reageren het denken en het lichaam daar op en komen ook tot rust. Als de adem ritmisch wordt, reageert de hartslag daar op. Door de ademhaling te verdiepen krijgen de emoties een draagvlak en komen ze tot rust.
Ontspanningsoefeningen
Om meer rust te ervaren in zowel het lichaam, het denken als het voelen, behoren ook korte ontspanningsoefeningen tot het programma.
Na een paar keer leek het wel of mijn rugpijn wat minder werd, mijn schouders minder pijnlijk waren, ik kon af en toe de meditatie volgen……..en het werd stiller in mijn hoofd.
Wat een verademing, eindelijk rust, ik was door de jaren heen vergeten wat dat was!
Dus ik ging elke dag, het werd een behoefte, yoga om mijn lichaam & geest tot rust te laten komen.Yoga is ook nu nog mijn houvast, er zijn natuurlijk altijd gedachten…..maar het gaat erom wat je met je gedachten doet! Piekeren blijkt ineens een keuze.
Als ik voel dat het weer druk wordt in mijn hoofd, dan doe ik mijn oefeningen, gebruik de adem en ik mediteer. Het geeft mij een veilig gevoel….controle te hebben over mijzelf.Manuela
Heb jij last van stress?
Een burn-out, je had misschien al meerdere waarschuwingen gekregen en deze genegeerd. Ineens is er dan het moment waarop het niet meer gaat. Het lichaam kan niet meer, het is helemaal uitgeput. Het denken is zwaar overprikkeld en werkt niet meer. Vaak gaat dit gepaard met paniekaanvallen en emoties die je totaal niet meer de baas bent. Gebeurt dit echt? vraag je je misschien af, want zo ken je jezelf niet.
Het verschilt natuurlijk per persoon, maar de meeste mensen met een burn-out hebben het niet aan zien komen. Ineens kun je niets meer. Zeker als je gewend bent om altijd door te gaan, is dat heel moeilijk te accepteren. Je wilt zo snel mogelijk weer verder, werken aan je herstel.
Vaak als je de diagnose burn-out krijgt kun je niet direct terecht voor een professionele behandeling. Er moet gezocht worden naar passende zorg en dan is het maar de vraag hoe lang je moet wachten voor je kunt starten.
De burn-out programma’s bij het Centrum voor Integrale Yoga in Rotterdam en bij Mica Yoga in Nootdorp zijn direct toegankelijk voor mensen die te maken hebben met ongezonde stress en/of in een burn-out terecht zijn gekomen. Beide programma’s bieden ondersteuning tot je professionele hulp hebt gevonden en als je die hebt gevonden kan het programma je professionele behandeling aanvullen en je ondersteunen op de weg naar herstel.
De programma’s bestaan uit yogalessen, massage en andere aanvullende behandelingen.
Zie hiervoor de websites:
integraleyoganederland.nl/stress/
micayoga.nl/burn-out-programma
