Ze is geboren en getogen in Zeeland. Maar haar roots liggen vooral op de planeet aarde.
Ze reist de hele wereld af, maar vooral sinds ze de yoga heeft gevonden is  Dalilah Abdoun overal thuis

Op maandag 17 februari neem ik de trein naar Goes, bestemming: Stalstraat 23a, een monumentaal  pand waarvan  Dalilah op 15 augustus 2018 de sleutel in ontvangst mocht nemen en waar ze haar yogastudio van heeft gemaakt. Het pand is prachtig gerenoveerd en heeft een houten balken plafond, veel goudtinten en er hangen portretten van grote Yogi’s.
Dalilah stelde voor om voorafgaand aan het interview een les mee te doen, dus zo gezegd zo gedaan.
Het eerste half uur van de les onderga ik met een lichte verbazing omdat de docente haar ogen gesloten houdt. Als ik zie dat een dame naast me wat moeite heeft met een houding ben ik bijna geneigd om haar te helpen. Maar dan opent Dalilah haar ogen en geeft instructies. Aha, deze dame ziet dus met haar ogen dicht. Mijn interesse is gewekt.
Een interview door Soerya

Ik weet eigenlijk niet zoveel van je, dat maakt een interview juist wel leuk. Ik heb ook niets voorbereid dus we zien wel waar het naartoe gaat.

Een beetje zoals ik mijn lessen geef, dus. Ik bereid ze niet voor. Als ik me moet houden aan een vast vooraf bepaald schema, daar kan ik niks mee. Ik moet mezelf af kunnen stemmen en dat kan ik niet als alles al vast ligt. Ik focus altijd op de kracht van boven. Als ik dat niet ervaar kan ik ook niet functioneren. Dan weet ik niet meer wat ik zeg en raak ik in de war.
Als je vanuit die bron lesgeeft, dan voelen de mensen dat, dan is het altijd goed.

Laten we eens beginnen bij jouw achternaam Abdoun. Ik vroeg me af wat de herkomst is.

De naam Abdoun komt oorspronkelijk hoogstwaarschijnlijk uit Jordanië. De coverfoto is ook daar gemaakt. Ik was er eind vorig jaar samen met mijn zus want zij wilde heel graag naar Abdoun, een wijk in Amman. Deze wijk stamt uit de Romeinse tijd maar daar is nu helaas niet meer veel van te zien.
Ik heb een Algerijnse vader en ik had een Zeeuwse moeder. Ze hebben elkaar eind jaren 50 van de vorige eeuw in Zuid-Frankrijk ontmoet. Mijn moeder was er met vakantie en mijn vader werkte en woonde daar. Hij was gevlucht uit Algerije tijdens de onafhankelijkheidstrijd. Na een paar jaar zijn ze getrouwd in Rotterdam waar mijn moeder werkte, verhuisd naar Cannes en ze hebben zich in 1960 definitief in Kortgene gevestigd.

Heb jij iets van de Algerijnse cultuur mee gekregen?

Niet heel erg veel. We aten vroeger Couscous op zondag en vanwege de oorlog konden we er ook niet heel makkelijk naartoe. Mijn zussen en ik zijn volledig Nederlands, Zeeuws en vrij opgevoed. Als klein kind sprak ik een beetje Arabisch terwijl niemand wist hoe ik daaraan kwam. Het zal wel een beetje in mijn DNA zitten.
Een paar jaar geleden was ik in Iran. Wat een prachtig land is dat! Ik voelde mij er gelijk thuis. Daar is de Oosterse trilling nog duidelijk voelbaar in alles. Bij Iran denken mensen meestal aan ellende en onderdrukking, wij zien alleen maar wat het journaal ons laat zien. Maar ik heb het tegenovergestelde mogen ervaren. Een trots volk met respect voor elkaar. En extremen zijn er overal maar wat ik zo mooi vond was dat het Soefisme verweven is met de Islam en dat er nog opvallend veel aanhangers zijn voor het Zoroastrisme – een van de oudste levende religieuze tradities ter wereld, en dat dit volledig werd geaccepteerd.

Reizen is ook belangrijk voor jou, hè.

Door te reizen verleg je je grenzen. Het opent perspectieven en brengt je in contact met andere culturen.
En dan kom je thuis en denk je: wat hebben we het toch goed.
Als je thuis bent en een mooi boek leest kun je ook op reis gaan, maar het is toch anders dan ergens in India op een markt zitten en alleen maar kijken en ruiken. Dat is vaak intenser….  Soms is dat een feest van herkenning, uit het ver verleden misschien? Toen ik voor het eerst een tempel in India binnenging raakte mij dit heel diep in mijn ziel. Alles is energie en heeft een trilling. Soms resoneert het zo sterk dat je het jezelf afvraagt, wat is hier aan de hand? Reizen is je horizon verbreden en je aanpassen aan de omgeving.
Maar je hoeft niet altijd ver weg te gaan, je kunt het ook dichtbij ervaren.

Je voelt je thuis in Perzië, maar voel je dat ook in Afrika?

Ook!!! Afrika is fantastisch. Als je in Afrika het vliegtuig uitstapt en je hebt zo’n vliegtuig zonder slurf, dan ruik je als eerste houtvuurtjes, de hitte van de dag.
Reizen is voor mij niet een 5-sterrenhotel ergens aan zee. Reizen is dat je in een dorpje aankomt en je weet niet waar je moet slapen en iemand regelt gewoon een slaapplek op het dak bij iemand. En dan word je midden in de nacht wakker en dan zie je de sterren en je denkt: het is goed, ik draai me nog een keer om. ’s Ochtends als je wakker wordt hoor je geluiden die je niet kent. En je vindt iets nieuws achter een berg. Het is avontuurlijk.

Ben je ook in Auroville geweest?

Ik heb India nu een paar keer bezocht maar Auroville staat nog op mijn lijstje.
Ram (Ramchandra) heeft gevraagd of we daar een keer met hem naartoe willen. Hij gaat altijd met de Kerst maar dan zijn de tickets zo duur en ik wil met het hele gezin gaan.
Misschien volgend jaar. Ram wil ons dan rondleiden, hij kent er de weg omdat hij er heel lang gewoond heeft en ieder jaar even terug gaat.

Ramchandra heb je ontmoet tijdens je reis naar Nepal in 2018. Sindsdien komt hij iedere zomer naar Nederland om lessen en lezingen te geven en geld in te zamelen voor zijn Ashrams in Nepal. Hij verblijft dan in jouw huis. Hoe ervaar jij dat?

Hij is zo makkelijk in de omgang. Daar ben je zo snel eigen mee. Ik heb hem nu een paar keer intensief mee gemaakt, maar ik heb nog nooit een seconde gehad dat ik dacht, nu wil ik eventjes op mezelf zijn.
Hij heeft goede vibes rond zich.
Hij doet alles op z’n tijd. Het ene moment zat hij in de kamer met Toine voetbal te kijken en tot onze verbazing bleek hij er veel verstand van te hebben. Een ander moment liep hij mantra’s te zingen door het huis. Hoe heerlijk was dat ’s ochtends: een huis dat gevuld wordt met mantra’s.
En na het zingen zei hij: ik ga nu even wat eten en dan daarna de tuin in. Ging hij de tuin snoeien. Was hij klaar met zijn Karma Yoga, dan ging hij rusten, mediteren. Hij ging gewoon zijn gang en was totaal niet tot last.

Hoe ben jij met yoga in aanraking gekomen?

Als kind kon ik al mensen “lezen”, ik voelde en zag veel waar anderen aan voorbij gingen. Mijn moeder wist er geen raad mee en zei dan: ‘Dit is zo gek, je kunt er maar beter niet over praten.’
Na de middelbare school ben ik bij een Rabobank gaan werken. Huisje boompje beestje. Ik heb er 2 jaar gewerkt en toen ben ik vastgelopen. Ik dacht: dit moet anders. Ik vroeg mezelf af: wat zou ik graag willen doen? Toen ben ik natuurgeneeskunde gaan studeren in Bloemendaal. Als onderdeel van de opleiding kreeg ik daar yoga.
Ik vond de yoga meteen heel fijn, maar begreep nog niet waarom ik het zo fijn vond. Ik wist wel dat ik er meer van wilde. Nu weet ik dat het me ging om de stilte die ik ervoer bij yoga.

Hoe ging dat dan? Want je was 20. De meeste 20-ers willen eerst een relatie, een carrière, een gezin. Was het geestelijke iets heel urgents of was het iets wat op de achtergrond sluimerde?

Het was zeer zeker urgent. Het heeft me in leven gehouden. Dat klinkt zwaar, maar het gaf me rust en stilte en ik wist dat het daar om te doen was, ik wist dat ik dat nodig had.

Was je ongelukkig?

Tuurlijk! Stikongelukkig! Verschrikkelijk ongelukkig! Dit was het enige wat me kon helen.

Dus door de yogalessen kwam je in orde?

Niet alleen door de lessen; ik heb ook heel veel gelezen. Ik heb ook een heel scala aan spirituele cursussen gevolgd. Ik ging overal aan snuffelen, van alles proberen, kijken en voelen.
Yoga was vanaf mijn 20-ste, ik ben nu 50 dus dat is al 30 jaar de rode draad door mijn leven. Naast een commerciële drukke baan en een gezin ben ik altijd yoga blijven doen.  Maar ik had nog niet de juiste vorm gevonden.. dus ik bleef zoeken.

Wanneer en hoe ben je met de Integrale Yoga in aanraking gekomen?

Dat weet ik niet meer precies. Ik geloof in 2008. Ik las een boek over meditatie. Na het lezen van dat boek kwam ik op het internet op de website van Wendy de Knegt van Satja Joega. Daar stond dat Maria (de moeder van Wendy) meditatielessen gaf in Arnemuiden. Ik woon daar niet ver vandaan en heb toen 10 zaterdagochtenden bij Maria gemediteerd. Het waren hele mooie meditatielessen en Maria vroeg aan me: “Is yoga iets voor jou? Mijn dochter geeft yogales.”
Ik zei: “Misschien eens een proefles.”
Toen ik bij Wendy in de les kwam vond ik precies wat ik nodig had. Deze Yoga gaat veel verder dan enkel wat houdingen. Wendy gaf mij een boekenlijst met de boeken van Sri Aurobindo, The Mother en Inayat Khan. Ik ben met de boeken van Inayat Khan begonnen – Iedere cel van mijn lichaam ging tintelen bij de woorden van deze man.
Toen heb ik het Avontuur van het bewustzijn proberen te lezen maar dat vond ik aanvankelijk heel moeilijk, ik heb het weggelegd en ben verder gegaan met de Moeder. Dat heb ik verslonden. Toen ben ik het Avontuur van het bewustzijn wéér gaan lezen. Nu is het is een soort van handleiding voor me geworden. Dus dit is wat er in me gebeurt? Okay… Is makkelijk hoor, zo’n handleiding… eindelijk!|
En ja, toen is het allemaal heel snel gegaan. Nog geen half jaar later zat ik in de Meesteropleiding Hoger dan Yoga en leerde ik Agastya kennen.
Hij was helemaal niet wat je van een yogi verwacht en dat was ook waarom het zo goed klikte. Als mensen zich gaan gedragen zoals ze denken dat een yogi dat zou moeten doen, daar krijg ik de kriebels van. Toen ik natuurgeneeskunde studeerde had ik een leraar die zei: soms moet je wel eens antibiotica nemen. Zo was Agastya ook. Die zei dan: soms moet je wel eens vloeken. En hij hield van formule 1 racen, ik van motorracen en hij noemde het roken van een sigaret ademhalingsoefeningen… geweldig toch?

Ben je begonnen bij een meesteropleiding?

Ja, ik ben een dwarsligger. Ik heb eerst alle Meesteropleidingen gevolgd en toen ze “op” waren ben ik de docentenopleidingen gaan doen.

Wilde je toen al docent worden?

Dat was niet de reden om aan de opleiding te beginnen. Maar een onderdeel van de opleiding was stagelessen geven. Ik deed een stageles bij Wendy en zo kwam ik erachter dat het lesgeven me goed afging. Toen ben ik gestart met een groepje thuis. Dat was in 2014. In 2015 had ik een 2e groep.
De mensen die voor een proefles kwamen bleven en zo groeide het tamelijk hard. Nu ruim 5 jaar later heb ik 10 groepen en geef ik aan enkelen privéles.

Heb jij nog dromen voor de toekomst?

Ik leef heel intuïtief, dus ik stel me open voor wat er komt.
Zo ging het ook met deze ruimte. Ik was wel op zoek, want ik stond eigenlijk op straat omdat het pand waar ik lesgaf verkocht was. Toen belde mijn zus om te zeggen dat ze een bedrijfspand op het oog had, met een ruimte “boven” eventueel voor mijn lessen. Ze vroeg mij…   “Is dat misschien wat voor jou om yogales te geven?” (vouwt haar handen handen samen en kijkt naar boven) “Dankjewel.”
Noem het God, het Ware Zelf of De Bron. Sinds ik bij deze hogere Kracht gesolliciteerd heb, vallen dingen op zijn plek. Zeker bij het geven van Yoga en Meditatieles stel je je ‘in dienst van’. En ik kan je zeggen… dan gebeuren er wonderlijke dingen. Het wordt dan zoveel meer dan alleen maar een fysieke inspanning. De Yogaschool is een succes, net als de Access Bars behandelingen die ik tegenwoordig mag geven.
Dat kwam ook zomaar “toevallig” op mijn pad.  Ik heb zelf mogen ervaren wat Access Bars kan doen.
Het mentale, het denken rustiger en stiller krijgen is bijna onmogelijk. Maar de uitwerking van zo’n behandeling is tamelijk indrukwekkend. Het heeft bij mij een hele lange uitwerking gehad.

Ik denk dat ik zo wel voldoende heb voor een artikel.

Weet je nou al wie ik ben dan?

Wat je nu net vertelde is denk ik een soort essentie van jouw leven. Onder alle omstandigheden vertrouwen op de Kracht. Als er een probleem is, dan is er ook een oplossing. Dat is eigenlijk heel bijzonder. Er zijn maar weinig mensen die zo kunnen leven. Zeker in onze maatschappij.
Leven, schijnbaar op de bonnefoi, dat durft bijna niemand.

Misschien is er ook wel lef voor nodig. Maar als je linksom alles hebt geprobeerd, en rechtsom en boven…. Ik besef ook wel, zeker als je kinderen opvoedt, dat er regels moeten zijn. Maar ik laat het ook regelmatig een beetje vieren. Een stramien ervaar ik als iets verschrikkelijks. Het stramien is wat de hele wereld onderdrukt.
Door de yoga ben ik rustiger geworden, minder zoekend, bewuster. Bewuster van alles. Als me vroeger iets niet beviel dan wilde ik het op stel en sprong veranderen. Niet alleen bij mezelf maar ook in mijn omgeving.
Dankzij de yoga is de zoektocht ten einde. Het is gewoon goed zo. Als ik nu dood neer zou vallen, zou het goed zijn. De dood bestaat trouwens helemaal niet, de dood is een leugen. Daar hou ik me de laatste tijd erg mee bezig. Maar dat is misschien iets voor een ander interview?

www.dalilah.nl

Jacqueline Rantong geeft al yogales bij Integrale Yoga Rotterdam sinds 2006. Zelf moeder van drie dochters, nam ze in 2007 de zwangerschapsyogalessen over van Lopamudra. Het bleek een goede zet want sindsdien heeft zij zich met toenemende vreugde ontwikkeld als begeleider van zwangere dames.

Hoe komt het dat je zoveel affiniteit hebt met de zwangerschapsyoga?

Zwangere dames vormen een prachtige doelgroep. Iemand die zwanger is draagt nieuw leven in zich, licht, en dat zie je ook. Je ziet het in het gezicht, iets zachts, iets stralends en puur. Bij baby’s zie je ook dat pure, dat licht. Iets mooiers bestaat er bijna niet, op het aardse vlak dan.
Eén van de leukste dingen aan het geven van zwangerschapsyoga is de sfeer in de groep. Er is direct saamhorigheid. Zwangeren zijn heel open naar elkaar, ze delen al gauw de dingen waar ze last van hebben. Dat zie je in een reguliere groep niet zo snel gebeuren.
Ze voelen zich veilig in de groep en je hoort dat ze erg kunnen uitkijken naar de les, met name vanwege het uitwisselen van ervaringen.
Wat ook meespeelt is dat ik zelf tijdens en na mijn zwangerschappen veel gehad heb aan de yoga. Bij de zwangerschap van mijn jongste dochter kreeg ik bekkeninstabiliteit. Ik kon niet meer lopen en er werd mij verteld dat dat mogelijk ook niet meer zou gebeuren. Door de yoga heb ik mijn bekkenklachten overwonnen en kon ik gelukkig weer lopen.
Met de juiste begeleiding kun je veel doen aan fysieke klachten en zo optimaal genieten van je zwangerschap. Je kunt dan met vertrouwen de bevalling in gaan. Dat is immers iets waar je met vreugde naar moet kunnen uitkijken.

Waarom zou jij zwangerschapsyoga aanbevelen bij zwangere vrouwen?

Ik merk dat de vrouwen in de groep bij aanvang vaak een beetje angstig zijn voor de bevalling. Ze zijn bang voor de pijn en ze hebben er al van alles over gehoord. Er wordt doorgaans veel informatie verstrekt over het medische aspect van bevallen, maar er wordt minder verteld over wat bevallen nog meer kan zijn, namelijk een heel mooi proces van moeder en kind die samen een geboortereis maken. Als moeder ben je bezig nieuw leven te schenken. Het is weliswaar een intensief proces, maar als je goed voorbereid bent, kun je daar toch ontspannen in gaan.  Als vrouw heb je een grote mate van invloed op hoe je de bevalling ervaart; als je met angst voor pijn de bevalling ingaat, dan ervaar je het vaak ook als pijnlijk. Als je stil staat bij het wonder van de geboorte, je verbindt met je kindje, uitziet naar zijn of haar komst en er alles aan doet om het geboorteproces zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen, dan zul je de bevalling anders ervaren. Als je in een toestand van  ontspanning kunt komen, dan kun je ervaren dat het niet per se pijnlijk hoeft te zijn.
Ik bemerkte bij mijn eigen bevallingen, zeker bij de laatste,  dat ik op een gegeven moment in een soort cocon zat; in een toestand van ontspanning van waaruit ik feitelijk waarnam dat er weeën waren in het lichaam,   samentrekkingen, zonder daar persoonlijk bij betrokken te zijn. Ik had niet meer zoiets van ‘wow, dit is heftig!’.
Samen met mijn collega Bianca benadrukken we in de zwangerschapsyogalessen dat vrouwen mogen vertrouwen op de wijsheid van hun lichaam. Een vrouwenlichaam is gemaakt om te baren en heeft alle kennis voorhanden. Juist door yoga te beoefenen leer je het lichaam te ontspannen, waardoor die kennis tot je beschikking komt. Vandaar dat er tijdens de zwangerschapsyoga ook veel aandacht wordt besteed aan ontspanning. Een  ontspannen lichaam is het halve werk! Het is belangrijk dat vrouwen beseffen dat ze eigenlijk al helemaal klaar zijn voor de bevalling, ze hoeven zich alleen maar te verbinden met hun innerlijke wijsheid. Yoga helpt hen daarbij.

En merk je ook dat de dames die hier komen voor de les dit van je kunnen aannemen?

Het is zo leuk om te zien, het merendeel heeft bij de eerste les toch wel wat angst voor de bevalling en tegen de tijd dat ze bijna uitgerekend zijn, dan merk je dat ze er gewoon klaar voor zijn. Ze hebben er dan vaak zin in! Ik heb eigenlijk nog nooit mee gemaakt dat iemand tegen die tijd er nog erg tegenop zag. Er verandert iets in de uitdrukking, er is een bepaalde berusting: ik ben er klaar voor.
Ook in de reacties achteraf horen we vaak dat ze veel aan de lessen hebben gehad. Zelf als er medisch moet worden ingegrepen kunnen ze vaak kalm blijven en goed omgaan met de situatie dankzij de ademhalings- en ontspanningsoefeningen.

Welke vragen en issues kom jij het vaakst tegen tijdens de lessen?
Dat zijn voornamelijk de fysieke bijkomstigheden zoals bekkenklachten, misselijkheid, vermoeidheid. In iedere groep heb je altijd wel één of twee mensen met bekkenklachten. Ook rugklachten komen vaak voor. Maar deze en andere fysieke ongemakken worden vaak veroorzaakt door een disbalans van het bekken. En natuurlijk is er, zoals eerder vermeld, de spanning die ze voelen voor de bevalling.

Er zijn yogascholen waar de partner standaard deelneemt aan de zwangerschapsyogalessen. Waarom kiezen jullie ervoor om aparte workshops te geven?

Voor een vrouw die zwanger is verandert er veel, niet alleen fysiek, maar ook geestelijk en emotioneel. Zwangerschapsyoga helpt ze om met deze veranderingen om te gaan en zorgt voor ontspanning en rust op al deze gebieden. Onze insteek is dat de zwangere vrouw zich in eerste instantie op zichzelf en de baby moet kunnen focussen.
Als er een partner bij is, zoals dat het geval is bij de Partnerworkshops, dan ben je voor een deel ook bezig met de partner. Bevallen is in eerste instantie toch iets dat moeder en kind samen doen. Vaak kan de vrouw zich beter voorbereiden als de partner niet altijd aanwezig is bij de lessen, dan is er minder ruis.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat de rol van de partner niet belangrijk is. Mentaal en praktisch gezien kan die steun enorm zijn. Daarom bieden we eens in het kwartaal een partnerworkshop aan.

Wat is de bedoeling van de partnerworkshops?

Bij de partnerworkshops gaat het erom dat de zwangere vrouw en de partner – degene die bij de bevalling aanwezig is, dit kan ook een moeder of  vriendin zijn –  een idee krijgen van hoe een bevalling kan gaan en hoe je kunt bijdragen om de bevalling zo goed mogelijk te laten verlopen. Er worden houdingen en ademhalingen besproken die er voor zorgen dat ze beiden kunnen ontspannen.
Partners komen nu meer omdat ze dat zelf willen en gaan zelfs uit eigen beweging meepuffen! Je ziet dat ze opgaan in de ontspanningsoefeningen. Dan geef ik ze mee: “Als je dít hebt tijdens de bevalling dan is dat een ideale uitgangspositie!”
Na afloop hoor ik vaak hoe fijn ze het hebben gevonden en dat het hen vertrouwen heeft gegeven om met deze kennis de bevalling in te gaan.
Ik merk dat zwangerschap en bevalling helaas steeds meer benaderd worden vanuit een medische invalshoek. Er zijn bijvoorbeeld nog maar weinig thuisbevallingen. Ik hoor steeds vaker dat dames worden doorverwezen naar het ziekenhuis. Er is mogelijk iets geconstateerd waardoor ze, soms al vanaf een vroeg stadium, worden gemonitord.  Vaak is er niets ernstigs aan de hand, maar dit levert zoveel stress op, dat het natuurlijke proces van de zwangerschap wordt verstoord. Het werkt dus eigenlijk averechts.
Ik vind het belangrijk dat zwangeren (en hun partners) beseffen dat een geboorte iets heel moois is, je bent bezig met nieuw leven te schenken. Als je dit beseft en je verbindt je met je kindje dan kan het een hele mooie ervaring zijn en niet slechts een fysiek gebeuren of medische aangelegenheid.
Als yoga kan helpen om rust en bezinning te bereiken, dan neemt de angst voor medische complicaties af. Er is dan weer ruimte voor vreugde en vertrouwen.

Vanuit de yoga wordt er ook op een spirituele manier naar de zwangerschap gekeken, de geboorte van een ziel op aarde. In hoeverre is er voor deze benadering ruimte in de lessen?

Ik benadruk vaak dat het voor een kind heel intens is om geboren te worden. Het komt uit een andere wereld. Ik spreek dan niet over de geestelijke wereld van de ziel, want daar staat niet iedereen voor open, maar over de warme veilige, donkere omgeving waar het negen maanden verblijft. Stel je voor hoe het is om geboren te worden, je moet door een nauw baringskanaal en komt in een wereld vol licht en geluid. Zeker als je in een ziekenhuis bevalt, gebeurt er zoveel rond het kind. Voor de moeder is het belangrijk te beseffen dat de overgang naar een aards leven heel groot is. Als een moeder rustig, liefdevol en vol vertrouwen is, dan vergemakkelijkt dat de overgang voor het kindje.
Wat ik ook belangrijk vind om mee te geven, is dat de moeders na de geboorte eerst hun kindje bij zich krijgen. Het moet medisch natuurlijk toelaatbaar zijn, maar gelukkig wordt dit tegenwoordig, zelfs bij een keizersnede, steeds vaker gedaan. Vroeger werden eerst de praktische dingen gedaan nadat het kindje was gehaald; schoonmaken, wegen etc. Daarna kwam het kind pas op de borst van de moeder. Voor moeder en kind is het heel heftig om na 9 maanden zo gescheiden te worden. De eerste ervaring van een pasgeboren baby zou de nestwarmte van de moeder moeten zijn. Dat is heel belangrijk voor de hechting tussen moeder en kind en voor het gevoel van veiligheid voor de baby.

Wat raad je yogadocenten aan die zwangere dames in hun groep hebben of die graag zwangerschapsyoga willen geven?

De Zwangerschapsyogaworkshop is heel geschikt voor docenten die weleens zwangeren in hun les hebben en zich afvragen wat ze wel en niet kunnen doen. Maar als je serieus zwangerschapsyoga wilt gaan geven en een goede basis wilt hebben, dan zou ik zeker de opleiding aanraden!
Gisteren liep een yogadocent mee met de Partnerworkshop. Zij had de Zwangerschapsyogaworkshop voor docenten al gedaan en ze vroeg me wat de meerwaarde is om de opleiding te gaan doen. Ik heb haar uitgelegd dat de opleiding een betere basis geeft. Als je de opleiding doet krijg je veel meer (yoga) theorie en uitleg over aangepaste hatha yogaoefeningen. Bij de workshop leer je in één dag verschillende nieuwe ademhalingen; flankademhaling, roosademhaling, puffen…  Als je daar met regelmaat les in krijg en kunt oefenen, dan heb je een stevigere basis dan wanneer je je alles in één dag eigen moet maken.

Intervieuw met Jacqueline Rantong, docent Integrale Zwangerschapsyoga

Ze woont samen met zoontje Benjamin (4) in haar yogastudio Elements Yoga in Enkhuizen. Ze heeft geen tv en hecht weinig waarde aan spullen. De trui die ze draagt is van het merk Spiritual Gangster. Nee, een gangster is ze niet bepaald, maar ze heeft wel iets rebels – Spiritual rebel – dat is op Arenda Breevaart (42) wel van toepassing.

Laat ik maar met de deur in huis vallen, hoe komt iemand die zo outgoing en werelds is op het yogapad?

Pffft, dat is een lang verhaal. Ik was vroeger een soort kliko. Ze zeiden over mij: “Als je op haar tenen gaat staan gaat haar mond open”. Na de havo ging ik naar de mts voor mode en kleding. Op die school werd heel vaak je maten opgemeten, zoveel cm voor je heupen en zoveel cm voor je taille. Ik was goed in patroon tekenen en kleding maken, maar ik was niet gelukkig en compenseerde dat met eten. Een zak drop van een pond, dat ging gewoon naar binnen. Daarna voelde ik me schuldig en misselijk.

Ik stopte met die opleiding en begon in Rotterdam aan de studie Vrijetijdskunde, dat ging over het organiseren van dingen op het gebied van vrije tijd. Als kind was ik al degene die toneelstukjes schreef en op mijn elfde organiseerde ik een playbackshow voor de hele buurt. Tijdens die studie zocht ik het geluk aan de buitenkant, ging veel dansen, vaak uit, met vrienden leuke dingen doen, ik was altijd met dat lichaam bezig. Ik probeerde wel gezond te eten, maar dat ging heel vaak mis. Ik kon gewoon niks laten staan. Als ik niks meer in huis had ging ik ’s avonds nog naar het tankstation.

Na mijn studie ging ik werken bij David Lloyd (sportschool). Ook daar kon ik me bezighouden met mijn lijf: het fit maken, sterk worden, er goed uitzien en tegelijkertijd kon ik lesgeven aan groepen mensen in o.a. Zumba, body balance, pilates. Lesgeven vond ik altijd al heel leuk. In die tijd ben ik naast mijn werk een studie voeding en diëtiek gaan doen. Tijdens de studie begon ik al mijn eigen praktijk  en ik kon dat doen in de sportschool waar ik werkte.

Mijn cliënten waren vooral vrouwen met een laag zelfbeeld, het was nooit goed genoeg. Dan kon ik ze wel weer een zoveelste dieet voorschrijven, daar zouden ze niet gelukkig van worden. Ik merkte dat ik hen niet echt kon helpen. Je valt af en komt weer aan. Ik kwam er eigenlijk achter dat geluk niet aan de buitenkant te vinden is. Daar begon mijn belangstelling voor het spirituele. Ik ging een cursus ‘spirituele bewustwording’ volgen. Ik nam de informatie op als een spons. Ik leerde over de inwonende ziel, dat je dat eigenlijk bent en niet al die dingen aan de buitenkant. Ik kwam erachter dat ik niet het lichaam was. Maar dat kon ik tegen mijn klanten natuurlijk niet zeggen. En toen kreeg ik een soort ingeving: YOGA!

Dat was in 2011. Ik heb gewoon de telefoon gepakt, Integrale Yoga Nederland was de eerste de beste yogaschool die ik tegen kwam, ik kreeg Lopamudra aan de telefoon. Ik had een gesprek en mocht aan een les meedoen. Ik deed mee in de les van Shahzadi en dacht halverwege de les: gaan we nog wat doen? Ik was natuurlijk actie gewend. Maar ik kon me er ook wel aan overgeven. Daarna had ik een gesprek met Lopamudra, iets in me zei JA .

In eerste instantie wilde ik yoga gaan doen om mijn cliënten te leren ademen, hun systeem tot rust te brengen. Ik heb in het verleden heel veel theorie geleerd; over het sympathische zenuwstelsel, het parasympatische zenuwstelsel en hoe organen werken, maar dit daadwerkelijk toepassen en iets voor anderen betekenen dat kan niet als je alleen mentaal iets weet.

In september 2011 begon ik aan de opleiding en een half jaar later had ik mijn eigen yogastudio in Enkhuizen.

Enkhuizen! Hoe kwam je daar terecht?

Ik had een relatie met een jongen die naar Enkhuizen vertrok omdat hij zijn zeilboot daar wilde neerleggen en de wereld over wilde gaan zeilen. In een weekend zocht ik hem op en belde hem om te vragen waar het schip lag waar hij woonde. Hij keek naar het dichtst-bij-zijnde adres en zei: “Paktuinen 2A”. Die avond liepen we door een straatje en ik zag in de etalage van een makelaar dat er een bedrijfsruimte te huur was. Houten vloertje, vlakbij het water, ik dacht, waar is het? Paktuinen 2A! We zijn er gaan kijken en ik besloot het te doen. De daaropvolgende drie maanden heb ik de studio daar opgezet. We woonden in een vakantiehuisje en zijn daarna verhuisd naar een grote tjalk die naast de yogastudio in de haven lag.

Dat klinkt allemaal zo romantisch…

We hadden het heel gezellig hoor. Wij hebben alleen nooit die spark gehad. Het is gelopen zoals het is gelopen, ik heb het niet bedacht.

Toen je hier de opleiding ging doen, wat gebeurde er toen met je?

Ik vind dat moeilijk uit te leggen. Ik voelde dat ik op de juiste plek zat. Ik vond het reuze interessant allemaal. Natuurlijk werd er heel veel overhoop gehaald. Ik herinner me dat we het in één van de eerste lessen hadden over Verlichting. Ik zei toen: “Dat lijkt me maar saai, die Verlichting, ik hou zo van mensen en van het leven”. Lopamudra moest daar heel erg om lachen. Ik ben gewoon niet zo’n geestelijk persoon die in allerlei werelden ervaringen heeft. Ik wilde wel altijd dat ik dat was. Als ik hoorde wat anderen allemaal voor ervaringen hadden, dan werd ik daar onzeker van.

Van je relatie is een huwelijk gekomen en jullie hebben samen een kindje gekregen. Ik heb jou via social media een beetje gevolgd. Jij laat veel zien aan de buitenwereld: hoe je woont, je relatie, je kind enz. En toen kwam ineens die scheiding…

Wij wisten al een tijdje dat hij iets anders wilde dan ik. Op de allereerste dag dat ik de opleiding ‘Integrale Yoga, de yoga van zelfperfectie’ begon, werd hij verliefd op een ander en twee dagen later ging hij aan de keukentafel zitten en zei dat hij even met me wilde praten. Hij vertelde dat hij zijn soulmate had gevonden.
Het leven kan vreemde wendingen krijgen. Dan moet je verder met een kindje van één.
Het feit dat die keuze voor mij was gemaakt, was én moeilijk én makkelijk. Ergens wist ik: dit gaat hem niet worden.

Je bent daar eigenlijk heel goed mee om gegaan.

Mijn ego was ook gekrenkt hoor! Ik heb me wel afgevraagd of ik niet goed genoeg was. Dat was altijd al een thema bij mij en werd weer aangeraakt. Maar een ander deel in mij is heel krachtig, zo van: we maken er maar weer het beste van. Ik ging meteen naar Ikea, wat spulletjes kopen voor het huis, gezellig maken, met een kind in de draagzak, dat kan ik dus.

Ik ging ook gewoon door met lesgeven en ik deelde het met de mensen, dit is gebeurd, ik ga gewoon met jullie weer verder. De leerlingen reageerden heel liefdevol, dat is zo bijzonder aan lesgeven, wat een fijne mensen je om je heen krijgt, hoe die mensen er voor je zijn. Of je nu iets negatiefs meemaakt zoals een scheiding, of leuke dingen zoals een 7-jarig bestaan. Ze leven allemaal heel erg mee en dat is heel mooi om te zien.

Hoe gaat het nu eigenlijk met je?

Ik kom in mijn kracht te staan en ervaar steeds meer balans in mijn leven. Ik vind de wereld soms vreselijk raar, ik ben blij dat er mensen zijn in mijn omgeving die dit ook zo ervaren. De wereld is heftig. Daar had ik vroeger nooit last van, ik ging in dingen mee, was er een onderdeel van, nu kan ik me daar los van maken en vraag me soms af: waar is iedereen mee bezig? Maar ik vind het eigenlijk ook wel weer leuk om een beetje rebels en anders te zijn. Anderen te laten zien hoe het ook kan. Ik heb bijvoorbeeld geen tv. Als je wist wat ik vroeger allemaal keek voor onzin! Ik zit liever ’s avonds op de bank met een boek van Agastya  of hou me op mijn terras bezig met de plantjes dan dat ik ga stappen of druk moet doen. Dat komt natuurlijk ook omdat ik ouder word. Ik denk wel eens aan een meditatie waarin wordt gezegd dat de persoonlijkheid aan je is toegevoegd.
Met die persoonlijkheid, daar moet ik mee dealen en dat vind ik soms best wel heftig.

Wat vind je daar zo heftig aan?

Mijn temperament, mijn enthousiasme waarmee ik over mijn grenzen heen ga. ‘Doe nou eens rustig’, denk ik dan.

Maar door je enthousiasme kon je een centrum beginnen en zoveel mensen om je heen verzamelen. Grappig dat het jou in de weg zit, terwijl heel veel mensen zullen denken, ik wou dat ik zo was…

Ik zou graag een yogalerares willen zijn die heel zen op haar matje zit.

Hoe is het nu met het eten?

Toen ik Integrale Yoga ging doen is dat helemaal vanzelf in balans gekomen. Ik ben nog nooit zo slank geweest als nu en het boeit me niet. Ik zou zelfs graag een beetje willen aankomen. Ik merkte al heel snel dat ik mezelf niet meer kon overeten. Kort daarna kon ik zelfs eten laten staan, hoefde ik niet persé een dessert. Niet omdat ik me inhield, het ging van nature zo. Als je je gaat inhouden, dan ga je iets onderdrukken, dat heb ik nooit gedaan. Tijdens de detoxweekenden vragen mensen aan me, hoe doe je dat dan? En dan zeg ik altijd: yoga, zo heeft dat voor mij gewerkt. Mijn hele systeem kwam door yoga meer in balans en door yoga voelde ik me happy. Ik vond wat ik zocht. En alles wat ik daarvoor heb gedaan kan ik weer gebruiken in wat ik nu doe. Ik heb niet veel spullen maar ik voel me hartstikke rijk. Die vrijheid die je ervaart als je kunt doen wat bij je past.

Je woont samen met je zoon Benjamin. Hoe is dat voor je?

Het is zo bijzonder om een mens van zo klein te zien groeien en dat te mogen begeleiden. Het was een supermooie bevalling. Gewoon thuis, in bad, alles zelf gedaan.
En dan heb je een wezentje waar je een aantal jaren de verantwoordelijkheid voor hebt, waar je zo goed mogelijk voor moet zorgen. Ik herken veel van mezelf in hem. Het is een krachtig kind, heel erg out-going, maar ook gevoelig. Door de vrolijkheid en levendigheid van een kind word je zelf ook weer een beetje teruggeroepen naar het nu. Dan zitten we op het dakterras en hij ziet een pissebed die hij gaat bestuderen… Ik hoop dat ik hem mag begeleiden naar een krachtig en vrij persoon. Ik vind het wel eens moeilijk omdat de maatschappij zo anders is. Hoe ga je hem daar doorheen manoeuvreren? Hij is vier jaar. Hij kan net fietsen zonder zijwieltjes maar kent alle automerken uit zijn hoofd.

Heb jij een ultieme droom, iets wat je wil bereiken in dit leven?

Ik heb nooit echt doelen. Ik zei vroeger: ik wil een mooi yogacentrum met uitzicht op zee. Maar tijdens één van de retraites die ik heb gegeven ontdekte ik dat ik op dat moment precies had waarvan ik droomde. Dus zei ik tegen mezelf: ik heb het NU! Ik hoef het niet te bezitten om die ervaring te hebben. Als ik zou gaan uitbreiden zou er meer verantwoordelijkheid bij komen terwijl ik nu heel veel vrijheid ervaar.
Op dit moment leef ik van wat er op mijn pad komt. Ik ga nergens naar zoeken. Ik weet zelfs niet waar ik volgend jaar ben, of waar ik dan woon.

Ik droom er wel van om yogische hemelse ervaringen te krijgen. Ik zat laatst in mijn schommelstoel op mijn dakterras te mediteren en toen voelde ik de warmte en straling van mijn hart. Het was een intens geluksgevoel en niet te vergelijken  met ‘aardse’ ervaringen aan de buitenkant. Een soort verliefdheidsgevoel, maar dan 100 keer sterker. En van binnenuit, dus niet door iets of iemand anders veroorzaakt. En die ervaringen komen steeds vaker, soms in lichtere vorm en korte momenten, maar het is het ware geluk van binnenuit. Dat is echte rijkdom.

Het is ook zo mooi dat mensen in de yogalessen en tijdens retraites dit ook gaan ervaren. Dat je ze mee kunt nemen naar dat geluk vanuit het hart. Dan wordt het een soort vlammetje dat iedereen die daarvoor openstaat kan aansteken.

Als we opstaan om afscheid te nemen komt ze nog even terug op de moeilijke ervaringen in haar leven en ze zegt: “Ook al maak je moeilijke dingen mee, je hebt wel een verhaal.”

De volgende dag stuurt ze me een gedicht dat ze in de trein naar huis heeft geschreven.

Zijn wie je bent

Geen regels,
alleen maar voelen.
Voelen met gezond verstand.

Geen regels.
Ademend naar de onderbuik.
Niks aan de hand.

Er woont een rebel in mij.
vrij van moeten,
niets opgelegd, helemaal vrij.

Vrij van wat anderen vinden,
vrij om te Zijn,

maar niet altijd vrij van pijn

of van andere gevoelens.
En ook niet vrij van moeilijkheden of van angst.

Maar vrij van de betrokkenheid erbij.
Dan duurt vrij zijn het langst.

Het leven aangaan
met volle teugen en in volle vaart.

Vallen en weer opstaan
vanuit vrijheid met denkbeeldig zwaard

Ten strijde trekken om het leven te beleven,
moedig, krachtig en zacht.

Moedig je over te geven
aan Bewustzijn en Kracht

Want juist door die overgave
komt alles
zoals je altijd en nooit had verwacht.

En precies op het juiste moment…
omdat je kunt zijn wie je bent.

Arenda Breevaart

 

Een waterval van vreugde komt er binnenstromen als de vriendinnen Mishja en Margriet op een drukke woensdagmiddag langskomen voor het interview. Ze vinden eigenlijk alles leuk: samen op de foto, houdingen aannemen, het interview. En als ik even een korte pauze moet inlassen omdat de fotografe ook nog een yogales moet vastleggen, tref ik hen bij terugkomst nog steeds gezellig kletsend aan.
De reden waarom ik hen wil interviewen is omdat ik benieuwd ben hoe hun vriendschap en hun yogaweg met elkaar vervlochten zijn. En als ik hen vraag waar dit allemaal is begonnen, barsten ze in lachen uit.

Margriet: Wij hebben elkaar leren kennen in Glastonbury, dat was in ons vorige leven toen we nog heks waren. We gingen daar met leerlingen van verschillende heksenscholen naar toe voor een jaarfeest en er was één iemand die we nog niet kenden en juist diegene zou bij ons op de kamer zou komen, dat was Mishja.

Een heksenschool? Zoals als in Harry Potter?

Mishja: (Lachend) Ja echt, het is een school met klasjes. Daar zijn er verschillende van in Nederland. Ik zat op de heksenschool in Arnhem en Margriet in Vianen. En leerlingen van die verschillende scholen gingen gezamenlijk naar Glastonbury.

Wat leer je op een heksenschool?

Mishja: Van alles: magie, tarotkaarten leggen, runenstenen, met kruiden werken, meditatie,  elementenleer, reiki, kaarsenmagie, rituelen, pentagrammen, oefeningen in helderziendheid, noem maar op…
Ik heb er aan gesnuffeld en geroken, maar op een gegeven moment zei ik tegen mijn hoge priesteres (dat is de lerares van een heksenschool): “Ik stop ermee want ik heb het idee dat er meer is en daar ga ik naar op zoek.”
De heksenschool is wel de aanzet geweest naar het verder zoeken en ik pas nog steeds dingen toe die ik daar geleerd heb. Zoals leven in overeenstemming met de seizoenen, gebruik maken van de kracht van gedachten en het gebruik van magie ter bescherming van bijvoorbeeld mijn kinderen.

Hoe ontstond jullie vriendschap? Klikte het direct?

Mishja: Wij hadden gelijk een klik. De anderen om ons heen dachten: ‘Wat gebeurt hier? Deze meiden kennen elkaar helemaal niet en hebben nu al de grootste lol.’

Margriet: Maar wij voelden elkaar ook op andere vlakken heel goed aan. Tijdens het Glastonbury-festival had ik een moeilijk moment en ik vond het lastig om aan te geven dat ik niet mee wilde naar een activiteit. Toen kwam Mishja nog even naar me toe om me gerust te stellen:”Het is helemaal goed, volg je eigen gevoel.”

Mishja: Toen ik haar voor het eerst aankeek zei ik: “Hé, jouw ogen hebben verschillende kleuren.”

Margriet: Zij is de eerste persoon die dat gelijk zag.

Mishja: We hebben ook honderduit gekletst die dagen. Twee dagen na thuiskomst belde Margriet me alweer. We waren heel blij om elkaar weer te horen. Vanaf dat moment zijn we goede vriendinnen.

Hoe zijn jullie met yoga in aanraking gekomen?

Mishja: In 2008 kwam ik in een burn-out, dat was de aanleiding om te beginnen met yoga.

Margriet: Ik ben in 2012 begonnen met yoga.

Heeft zij jou aangestoken?

Margriet: Ja, het is haar schuld! Ik liep in het leven tegen heel veel dingen aan. Mishja gaf toen al yogales en zei: “Is yoga niks voor jou?” Maar ik had al eens aan yoga gedaan en dat paste niet bij me. Ik was altijd zo van even snel dit, even snel dat…. en even snel yoga… dat werkt niet.
Ik heb heel veel weerstand moeten overwinnen om naar de eerste les te komen. Ik had altijd wel een reden: geen tijd, te moe, file. Uiteindelijk ben ik toch begonnen met één les in de week. Dat werden er soms wel drie of vier. Al na twee maanden voelde ik het effect van yoga, ik werd rustiger en kreeg ook nieuwe ervaringen. Dan zat ik na de les met Mishja in de auto en zei tegen haar: “Na elke les heb ik een kriebel in mijn kruin.” Mishja legde me uit dat het de ervaring was van een hogere bewustzijnskracht.

Mishja: Bij Margriet kwam het helemaal van binnenuit. Die weerstand was alleen in het begin, toen die eenmaal was overwonnen was ze heel open en kwam er een grote aspiratie naar voren.

Margriet: Ik heb van kleins af aan een fascinatie gehad voor Jezus en voor God. Ik droomde dat ik werd gebeld door Jezus. Maar ik ben helemaal niet met een godsdienst opgegroeid. Ik wilde dat wel altijd in mijn leven integreren, maar ik wist niet hoe. In heb het gezocht in de kerk, in de hekserij, ik bleef manieren zoeken om in contact te komen. Met de yoga is dat contact gelegd. Dat wat ik zocht vond ik in mezelf.
In het begin zat er heel veel wilskracht achter, in de loop van de tijd heb ik geleerd om dingen gewoon te laten zijn.
Zo gemakkelijk als het klinkt is het nog niet hoor. Af en toe heb ik een spiegel nodig. Mishja houdt me die wel voor.

Kunnen jullie elkaar veel zeggen?

Mishja: Alles! Wij kunnen alles tegen elkaar zeggen.

Margriet: Dat is niet altijd makkelijk want soms raakt iets kleins je nog heel erg. Dan kun je wel met elkaar gaan meehuilen of jammeren, maar het is dat beter tegen de ander te zeggen: “Sta op, blijkbaar is er iets in je wat je nog niet hebt overwonnen. Iets dat nog in het licht gezet moet worden.”

Mishja: Wij hebben allebei een relatie, maar dit stuk delen wij met elkaar. Soms zijn we elkaars licht, soms elkaars richtingaanwijzer, elkaars steun of juist degene die de ander een schop onder de kont geeft.

Jullie hebben allebei een relatie gehad, kinderen gekregen, uit elkaar gegaan, nieuwe relatie, hoe heeft dat de relatie tot elkaar beïnvloed?

Mishja: Er is altijd een gevoel van onvoorwaardelijkheid tussen ons geweest en dat is niet veranderd. Margriet is bijvoorbeeld bij de geboorte van Milan geweest. Ik was toen niet meer samen met de vader van Milan en het was voor mij heel vanzelfsprekend dat Margriet erbij zou zijn. Wij weten van elkaar dat we er altijd voor elkaar zullen zijn.

Ben jij ook getuige geweest op haar bruiloft?

Mishja: Jaha!

Margriet: De foto’s van Mishja en mij waren de leukste van die dag!

Mishja: Onze mannen kunnen daar ook om lachen hoor. Ze kunnen het samen ook goed vinden. Ze proberen ons niet te begrijpen, maar accepteren ons zoals we zijn.

Margriet: Ik besef wel dat wij daar heel veel geluk mee gehad hebben, dat onze partners elkaar zo graag mogen.

Welke rol speelt de yoga in jullie leven?

Mishja: Voor mij zit de Integrale Yoga verweven in alle kleine dingen, de hele dag, elke minuut heeft een doel voor je yogaweg. Yoga ervaar ik als iets heel praktisch. Vroeger op school heb ik veel energie gestoken in dingen waar ik later niks meer mee heb gedaan. Maar aan Integrale Yoga heb ik altijd iets. Mijn reactie op dingen, hoe ik met dingen omga, hoe ik naar dingen kijk, hoe ik mijn aandacht wel of niet op dingen richt, bewust ben van de dingen die ik doe. Elke seconde draagt daar aan bij. Ik sta er mee op, ga er mee naar bed en zelfs in de nacht gaat het ergens op achtergrond nog door. Het is een manier van leven geworden, zonder dat het dogmatisch is. Het druppelt door in alles. Ook in de opvoeding van de kinderen, natuurlijk. Gisteren was ik samen met Rob (de vader van Milan) bij diens zwemles. Milan had geen zin en zei toen: “Mama zegt altijd dat je sommige dingen gewoon maar moet doen.” Hij zei het met een soort yogische acceptatie waaraan ik kan zien dat hij een bepaalde draagkracht aan het ontwikkelen is, die in de Integrale Yoga heel belangrijk is. Je kunt niet altijd je zin krijgen, maar je kan wel van elk moment iets maken. En dat deed hij.

Margriet: Door de Integrale Yoga ben ik dichter bij mezelf gekomen. Vroeger beet ik snel van me af, ik had een kort lontje en altijd een oordeel klaar over alles en iedereen. Door de Integrale Yoga heb ik geleerd dat dat helemaal niet nodig is. Dat je bij jezelf kunt blijven en vanuit dat lichtje in jezelf  – dat een stukje is van het universele licht, God of hoe je het ook wilt noemen – kunt leven en dan vervalt de behoefte om over anderen te oordelen. Je maakt het jezelf zo moeilijk.
De yoga heeft mijn leven een heel stuk makkelijker gemaakt. Er zijn nog voldoende dingen in mij waar wat licht op geschenen mag worden – het is echt niet altijd makkelijk – maar het is allemaal de moeite waard omdat ik heb mogen ervaren wat er achter de sluier is. Als de sluier opgelicht is….

Mishja: Dan krijg je een soort gevoel van zekerheid over je, dat als alles in je leven wegvalt, dàt er nog steeds is. Dáár kun je altijd op terug vallen.

Margriet: Op het moment dat je dat zaadje in jezelf ontdekt hebt, gaat het groeien en steeds meer een boom worden.
Vorig jaar nam ik na dertien jaar dienstverband bij de politie mijn ontslag. Ik was al heel lang niet meer  gelukkig in mijn werk. Doodeng!!!  Maar ik vertrouwde er op dat het goed zou komen. En het is goed gekomen. Ik heb nu mijn eigen yogaschool Saranova en daarnaast heb ik nog  een baan die veel beter past bij mijn huidige levensstijl.
Veel mensen associëren yoga met fysieke houdingen, het lichaam in allerlei moeilijke knopen leggen, maar voor mij is yoga meer een innerlijke weg. De houdingen doe ik om mijn lichaam sterker te maken, zodat het lichaam de Kracht kan dragen, want die neemt alleen maar toe als de innerlijke ontwikkeling zich uitbreidt.

Mishja: En die innerlijke weg, ga je gewoon in je dagelijkse leven. Integrale Yoga is toepasbaar in het dagelijkse leven. Het is geen sprookje of cursus die je één keer in de week kunt toepassen, het is nooit klaar, je raakt nooit uitgeleerd, uitontwikkeld. En juist daardoor is het zo vervullend!

Interview door Soerya

Wil je meer informatie?
Bezoek de website van Mishja: shivayoga.nl

Of die van Margriet: saranova.online