De term ONTWAKEN wordt vaak gebruikt in yogische geschriften. In 2014 verscheen de film AWAKE over het leven van Paramahansa Yoganada, een yogi uit de vorige eeuw die een groot deel van zijn leven in Amerika doorbracht om het materialistische Westen bewust te maken van de innerlijke realiteit.
Maar wat wordt er bedoeld met ONTWAKEN?

De oude yogi’s vertelden het ons: je slaapt!
Denk je dat je wakker bent?

Bijna ieder mens kent wel het gevoel dat hij of zij zich afvraagt, heb ik dit of dat nou gedroomd of is het werkelijk gebeurd?
Dit eenvoudige feit geeft al aan hoe we in verschillende staten van bewustzijn tegelijk kunnen verkeren.
Veel gevoelige mensen hebben er last van dat de stemming van een nare droom de hele dag bij hen kan blijven, net als de sfeer van een moeilijk gesprek.
Maar ook de ontspanning van een mooie vakantie, de liefde van een vriend of vriendin die ons bezoekt, een warme welkom, mooie muziek kan ons in een sfeer brengen die langer bij ons blijft.
Als yogaleerlingen een mooie meditatie hebben gehad hoor je hen vaak zeggen: “het is nog zoveel dagen bij me gebleven”.
Of ze vragen: hoe kan ik dit vasthouden?

Waarom zeggen yogi’s dat we slapen als we toch zeker onze ogen open hebben?
Hoe dat, als we horen wat iemand vertelt? Hoe kan dat, als we onze aandacht bij ons dagelijks werk hebben?

Het is eigenlijk heel eenvoudig.
In yoga onderscheiden we innerlijk bewustzijn en uiterlijk bewustzijn.
Als kinderen geboren worden leven ze in hun innerlijk bewustzijn.
Het uiterlijk bewustzijn moet nog komen. Ze hebben een fysiek lichaam gekregen van hun ouders, dit lichaam moet nog groeien en gaan werken.
De zintuigen moeten zich nog gaan ontwikkelen, ze zien niet wat wij als volwassenen zien.
Toch weet iedereen die wel eens een baby heeft vastgehouden dat ze wel zien, ze kijken bijvoorbeeld boven je hoofd en gaan lachen of worden rustig.
Dan begint het leven, ze gaan spelen en ontmoeten andere kinderen en volwassenen, er ontstaan indrukken. Ze leren van ik en jij, van fijn en niet fijn. Er ontstaat verlangen en tegenzin, er ontstaat een denkvermogen waarin indrukken kunnen worden bewaard.
Er komen woorden voor dingen, er ontstaat een denkvermogen, het groeit van concreet naar abstract, ontwikkelt zich, breidt zich uit.
Alle aandacht wordt naar buiten getrokken, het innerlijke wordt “vergeten”, het verdwijnt “achter de sluier”.

Ziehier de drie jasjes die onze ziel gekregen heeft: een fysiek lichaam, een vitaal of energie- en gevoelslichaam, een mentaal of  denklichaam.
In deze “jasjes”, in deze lichamen functioneert de aardse mens.
Waar is de ziel gebleven?

Die is er ook, alleen “verborgen”, zoals men dat zegt.
Naarmate we opgroeiden van kind tot jong volwassenen, werden de aardse “jasjes” dikker, ze ontwikkelden zich, en we functioneren erin.
Dat moet natuurlijk ook, het leven op aarde is lastig zonder denkvermogen en onmogelijk zonder fysiek lichaam.
We functioneren in ons oppervlakte bewustzijn, we hebben een uiterlijk bewustzijn ontwikkeld.
Wat is dan innerlijk bewustzijn?

Yoga is de weg naar ons innerlijk bewustzijn.
Het bewustzijn van ons geestelijk zelf, onze ziel.
Er zijn een aantal stadia die je doorloopt op deze ontdekkingsreis van je zelf, die begint in de innerlijke stilte.
Zonder innerlijke stilte is er geen yoga.

En degenen die het geprobeerd hebben weten dat het een hele klus is om die innerlijke stilte te bereiken. Er zijn vele oefeningen voor die ook in het Westen steeds meer bekend worden. Niet iedereen zal die dringende behoefte ervaren tot het ontdekken van iets dat men mist, maar waarvan men nog niet weet wat het is. Maar degenen die dit verlangen kennen gaan zoeken en mogelijk komen ze uit bij meditatie.

Meditatie begint met het tot rust brengen van lichaamsgewaarwordingen, gevoelens en gedachten om het bewustzijn in een stilte te laten.
Het is fijn als je iemand vindt die je hier kan brengen en die ook weet hoe je verder kunt gaan.
Want het eindigt niet met stilte, het is pas het begin.

In het begin dreigt stilte vaak over te gaan in slaap. Er kunnen droombeelden verschijnen of men valt echt in een onbewuste slaap, er is “niets”.
Maar naarmate men meer oefent en vordert zal men zien dat in die stilte een uitzonderlijke helderheid kan ontstaan, een bewustheid.
En de stilte ontvouwt zich, het openbaart van alles, afhankelijk van de persoon en het punt van ontwikkeling. Je kunt zomaar een antwoord krijgen op iets waar je mee worstelde, een inzicht, een ingeving, een oplossing.

Men kan liefde en zachtheid, vrede en geluk ervaren die niet ontstaan door de gedachte aan een geliefde, maar die zich zomaar aan je voordoen, van binnenuit. Er kan zich van alles openbaren in die innerlijke stilte.
Stilte is het begin van meditatie.  Meditatie leidt tot het ontwaken van het innerlijk bewustzijn, het ontwaken tot je ware zelf.

Yoga is het proces van “herinneren”, van het scheuren van de sluier, zodat de innerlijke werkelijkheid ervaren kan worden.
De ziel ontwaakt, men wordt voor de tweede keer geboren.

Lopamudra