Integrale Yoga wordt ook wel evolutionaire yoga genoemd.
Dat kun je op verschillende manieren opvatten.
Evolutionaire yoga betekent we naar onszelf als mens kijken als een product van de evolutie.

De evolutie van de aarde begint bij materie (de rots, de aarde), vervolgt via plant en dier (het principe van leven) naar de mens, die het denkvermogen belichaamt.
Aangezien wij als mens ook uit materie bestaan, nl. een stoffelijk lichaam bezitten, zullen de wetten van de materie invloed op ons hebben. Als mens bezitten we ook een levenskracht, zoals de plant en het dier, we leven, we bewegen, groeien en planten ons voort. De wetten van het leven zullen dus ook invloed op ons hebben.
De mens heeft als enige wezen op aarde een min of meer ontwikkeld denkvermogen, waarover de Veda’s zeggen dat er lang gewacht is op een wezen dat voldoende ontwikkeld was om te kúnnen denken, zodat het mentale vermogen op aarde kon incarneren.

Yoga evolueert mee met de evolutie van de mens, tenminste zo zou het moeten gaan. De mens van 5.000 jaar geleden was een andere mens dan die van nu. Het denkvermogen van de mens is inmiddels zo algemeen ontwikkeld, dat het bij een steeds grotere groep mensen gebruikt wordt om het leven richting te geven.
Bij dit ontwikkelen van het denken komen we uiteraard allerlei aspecten tegen, zoals het nut van gezond verstand, analyseren, abstract denken, maar ook de nadelen zoals piekeren en niet meer kunnen stoppen met denken. Het tot rust brengen van het denken is dan de eerste taak waar we voor staan.
Naarmate we oefenen gaan we er achter komen dat het denkvermogen zijn grenzen kent en dat die overstegen moeten worden om verder te komen.
We ontwikkelen dan een intuïtief denkvermogen, waar de stilte de absolute voorwaarde voor is. De Moeder zegt hierover: er is niets dat het denkvermogen kan doen dat niet en zelfs beter gedaan kan worden in de absolute stilte van het bewustzijn. Dit is een grote overgang voor ons als mens, een ander functioneren, dat tijd nodig heeft om aan het bewustzijn toegevoegd te worden.

Yoga betekent allereerst het zoeken naar de ziel, het vinden van de ziel, het bevrijden van de ziel uit haar gevangenschap in lichaam en denken.
Ook in de Integrale Yoga. Maar in tegenstelling tot de oude yoga’s is dit niet het einddoel, maar de eerste stap.
De tweede stap zou je kunnen omschrijven als leven vanuit de ziel.
Het betekent dus dat je je niet van het leven afzondert om je ziel te bevrijden, maar dat je in contact blijft met het leven door te werken, door te leven.
Hier begint het werk van de integrale yoga.

Het is prima om in de rust van de yogales een mooie meditatieve ervaring te hebben, of volledig tot rust te komen. Maar het is onwaarschijnlijk mooi als meditatie je overkomt als je op straat loopt of in de supermarkt. Het is fijn om je rustig te voelen na een ontspanningsoefening, maar hoe waardevol is het die rust te ervaren in een verhit gesprek, in een moeilijke beslissing, in de turbulentie van het leven?
Deze visie van Sri Aurobindo zou afwijken van de standaard gedachte van yoga.
Hij wilde de aarde niet verlaten om het goddelijke te vinden en ook niet de hemel verlaten om de aarde te winnen, maar de ogenschijnlijke onverenigbaarheid van hemel en aarde oplossen door een andere visie.
Hij wilde zijn yoga niet gebruiken om de wereld te ontvluchten, maar om het leven te veranderen. En het leven veranderen begint bij jezelf.

Evolutionaire yoga betekent te leren begrijpen welke invloed de evolutie heeft op onze pogingen tot innerlijke vooruitgang. Vooruitgang en groei zijn de sleutelwoorden van evolutie, maar we dragen oeroude gewoontes met ons mee die de verandering van ons bewustzijn in de weg staan. Alleen in de spirituele ervaring is er de vrijheid van de ziel, op aarde is er gebondenheid, afhankelijkheid, lijden, onrecht, zwaartekracht.

Na het tot rust brengen van het denken zullen we in aanraking komen met onze lagere bewustzijnslagen, zoals die van ambitie en verlangen en die van angst tot verandering die uiteindelijk de angst voor het einde van het leven als fundament heeft.
De knopen van verlangen zullen moeten worden losgemaakt, verlangen heeft de kleur van nooit bevredigd te zijn.
Omdat we vrije mensen zijn, mogen we zelf kiezen of we een leven willen leiden waarbij onze ziel gevangen blijft in de bevrediging van verlangens, maar de ziel wacht grotere koninkrijken.

Als materie de basis is van het leven op aarde, is ons lichaam dat ook.
Ons lichaam draagt dus ook informatie van miljoenen jaren evolutie in zich.
De wetenschap begint er langzaam achter te komen dat lichamelijke reacties een oeroude bron hebben en dat dit fundament niet zomaar te wijzigen is.

In deze yoga is het belangrijk om van begin af aan te leren de ladder van het bewustzijn niet alleen te bestijgen om het hogere bewustzijn te ontdekken, maar ook om de treden achter je niet te verbranden. Ons bewustzijn blijft in contact met het meest materiele gedurende de klim naar het hogere bewustzijn, zodat de kracht van de geest langs diezelfde ladder ook kan afdalen en in toenemende mate zeggenschap kan krijgen over ons aardse mens-zijn: denken, leven en lichaam. “Wat heb je eraan als je zelf ontsnapt naar de lichtende hoogten maar alles in het aardse onveranderd blijft?” , zou Sri Aurobindo zeggen.
Het paste niet bij hem.
Zijn Yoga is de yoga van de verandering van het aardse bewustzijn.
Dat is stap drie.
Hier is veel moed voor nodig, wijsheid en kracht.
Er is echter een grote hulp voor ons beschikbaar: de kracht van de geest die ons helpt bij ons vallen en opstaan.
Naarmate we vorderen op het pad leren we deze neerdalende kracht kennen en durven we ons meer en meer over te geven aan het goddelijke. We leren het spel van de tegendelen aan te gaan, niet alleen om te leren uitstijgen boven de tegendelen, zoals iedere yoga doet, maar om ze in onszelf te omvatten en uit het tegendeel haar licht te bevrijden.
Om de vreugde van hoog boven hier op aarde, diep beneden, te ervaren.
Om het goddelijke niet alleen innerlijk te ontdekken, maar ook als het fundament van alles op aarde.
God Geest ontmoet God Materie, zou Sri Aurobindo zeggen.

Wij allemaal worden gedreven door de noodzaak te veranderen.
Voor de één is het dringender dan voor de ander.
Evolutie betekent voortdurende verandering en groei.
Alles wat je in jezelf tot stand brengt omdat het je wordt opgelegd, zal niet blijvend van jou zijn. Als je wilt veranderen, doe je dat in volkomen vrijheid.
Yoga kan je houvast bieden op je zoektocht, yoga kan je kennis en inzicht geven, wonderschone ervaringen die uitkomen op nog hogere ervaringen.
Want deze yoga wordt niet gedacht, ze wordt geleefd.
Er is geen einde aan deze boeiende reis van ons bewustzijn.

Lopamudra, juli 2021